Op de televisie zag ik een programma over de werkomstandigheden in een Chinese jeansfabriek. De camera volgde een vijftienjarig meisje dat als tweede meisje in een boerengezin naar de stad werd gestuurd om geld voor de familie te verdienen. Haar ouders hadden liever, zoals alle Chinese boerenlandgezinnen, een jongetje gehad. Ik heb liever een Chinees meisje.
Ze overleefde het regime, een regime waar Westerse meiden het nog geen dag volhouden, door een dagboek bij te houden en haar fantasie op de vrije loop te laten. Ze had de zorg op zich genomen van een vis en ze sprak tegen het beestje. Dat hij maar blij moest zijn dat hij de hele dag lekker kon zwemmen en eten en slapen. Het beestje zwom rond in een klein glazen bakje op het tafeltje naast haar bed, het fysieke bed dat afgesloten door een kleed in het zaaltje met twaalf bedden meteen haar woonkamer, studeerkamer en slaapkamer, haar hele leven was.
Alle fabriekswerkers woonden intern, voor het eten en de huur werd een deel van het salaris ingehouden. Ze had vriendschap gesloten met een ander meisje. Soms, als ze ’s avonds niet moesten overwerken, het onbetaalde overwerken dat meer regel dan uitzondering was, gingen ze samen naar de avondmarkt. Dan liepen ze hand in hand langs de kraampjes. In een uitbundige bui lieten ze zich fotograferen in traditionele Chinese kledij. Haar eerste loon werd niet uitbetaald onder het mom van borg, al was het inhouden van het geld meer een waarborg dat ze niet zou weglopen uit de fabriek. Ze had daarom geen geld om de trein naar huis te nemen en nieuwjaar bij haar ouders te vieren. In het verlaten zaaltje met bedden tekende ze op in haar dagboek: "Papa bakt plakkerige rijstkoekjes en oom zal natuurlijk dronken worden. Mama heeft weer een nieuwe jurk voor me gemaakt, een jurk die ik niet aan kan trekken."
De documentaire eindigde abrupt, ook was er stevig in de film gesneden. In de aftiteling liet de regisseur optekenen dat de filmploeg meerdere keren was opgepakt door de Chinese autoriteiten en dat ze filmmateriaal hadden moeten afstaan. Ik weet niet hoe het met haar is afgelopen.
’s Nachts kwam ik moeilijk in slaap. Ik zag haar leven voor me en ik zag in welke luxe wij ons hier wentelen. Ik zag een prachtig Chinees meisje. Ik zag mijn eigen luxeproblemen. ’s Morgens zag ik het nog.